Bağımlılık Yapan Maddeler ve Etkileri;

Beynimizde hissetmemizi ve hareket etmemizi sağlayan bir çok kimyasal madde vardır. Kötüye kullanılan ve bağımlılık yapan bir çok madde farklı yollarla beyine ulaşarak normal olan hissetme biçimimizi değiştirirler. Vücuda giren bu maddeler normal olan sağlıklı vücut işlevlerini bozarlar ve onları olumsuz etkilerler.
İnsan beyni bir konuyu düşünmeye başladığında bir seri kimyasal reaksiyon birbiri ardına işlemeye başlar. Karaciğer ve böbrek gibi organların işlevleri kimyasal tepkiler tarafından kontrol edilmektedir. Benzer çalışma biçimi beyin ve santral sinir sisteminin geri kalan kısmında da (omurilik,ellere ve ayaklara giden sinirler) kendini göstermektedir. Bu nedenle duygularımızı değiştirmek için alınan bir maddenin beynimizde süre giden işlevleri etkilemesi beklenilen doğal bir tepkidir. Aynı zamanda bu maddelerin bazı uzun süreli etkileri, şizofreni ve depresyon gibi ruhsal bozukluk biçimlerine de benzemektedir.
Kötüye kullanılan bütün maddelerin temel etkileri beyinde olmaktadır. Beyine ulaşabilmek için izledikleri yollarda görülen farklılıklar etkileme sürelerini ve etki şiddetlerini belirtmesi açısından önemlidir. Her kullanım biçiminde maddeler beyine kan dolaşımı yoluyla ulaşır ve her kullanım biçiminin kendine özgü tehlikeleri vardır.

Maddelerin vücuda dolayısıyla beyine alınma yollarını aşağıda ki şekilde sınıflandırabiliriz;
Enjektörle
Solunum Yoluyla,
Ağız yoluyla,

Hücre gövdesi; sodyum, klor ve kalsiyum gibi bazı maddelerin seçici olarak içeriye alınması ve bazı maddelerin dışarı atılması görevini üstlenir. Bu görev hücreyi saran hücre zarı tarafından düzenlenir. Maddelerin alınması ise; hücreye giren ve çıkan maddelerin denetlenmesini engeller. Maddelerin bazıları etkilerinin bir kısmını sinir hücresi veya nöron zarına etki ile oluşturur.
Beyin hücreleri aslında birbirlerine değmezler. Bunun yerine hücreler arasında sinaps adı verilen ufak bir boşluk vardır. Bu nedenle bir hücre diğer bir hücreye etki etmek istediğinde bu boşluğa bir şekilde kimyasal maddeler salgılar. Bu kimyasal maddeler ise ufak algılayıcılar(reseptörler) tarafından algılanır ve uyarılırlar. Bu sayede ikinci hücrede istenilen etkiler ortaya çıkar.
İşte uyuşturucu maddeler; beynimizde bulunan bu ufak algılayıcıların normal durumlarını bozar ve yaşadıklarımızı yanlış algılamamıza sebep olur. Yani uyuşturucu madde kullanan bir insanın durumu artık normal değildir çünkü vücut kimyası değişmeye başlamıştır.

Psikolojik Bağımlılık (Alışkanlık)
Uyuşturucu maddeler duygularımıza etki ederken sınırlı sayıda belirti ortaya çıkmasını bekleriz, tabii ki beklenilen etkilerin hiç biri doğal değildir. İnsanı; mutlu, neşeli, gergin veya gevşemiş, şaşkın veya algıları uyarılmış ve hayal gören bir kişi yapabilir. Ortaya çıkan bu değişikliklerin sebebi; uyuşturucu maddenin beyin kimyasını ve beyindeki algılayıcıları etkileyerek onları değişikliğe uğratmasıdır.
Maddelerin bu keyif verici etkileri psikolojik bağımlılık veya alışkanlık diye bilinen bir durumun ortaya çıkmasına sebep olur. Psikolojik bağımlılık bir maddeyi kullandığınızda kendinizi tekrar onu kullanma isteği içinde bulmanız olarak tanımlanacaktır. Bu istek belki aynı gece, belki de iki hafta sonra ortaya çıkacaktır, ancak sonuç aynıdır.
Uyuşturucu kullanmanın bir bedeli vardır! Bu bedel az yada çok ödenir. Maddeye ödeyeceğiniz maddi bedel az ve maddenin olumsuz etkileri çok fazla değil ise; psikolojik bağımlılık çok önemli bir sorun olmayabilir. Buna karşın uyuşturucu maddeyi alabilmek için fazla miktarda para harcamaya başladıysanız, zamanınızı ve çabanızın büyük bir kısmını maddeyi elde edebilmek için geçiriyorsanız, işinizde sorunlar yaşıyorsanız, adli sorunlar ortaya çıkıyorsa, başkalarıyla olan ilişkileriniz madde kullanımı nedeniyle etkileniyorsa sizde psikolojik bağımlılık gelişmiştir.

Fiziksel Bağımlılık (Müptelalık);
Vücut tekrarlanan madde kullanımlarında maddenin ani etkilerine karşı bir direnç geliştirirse fiziksel bağımlılık oluşur.
Madde etkilerine rağmen normal işlevini sürdürebilme çabaları içinde olan vücutta hücre zarı, algılayıcılar ve beyin kimyası bir dizi değişikliğe uğrar. Bu durumun ortaya çıkması günler, haftalar sürebilir, bu nedenle fiziksel bağımlılığın azalması veya kaybolması için de benzer bir zaman süresinin geçmesi gerekmektedir.
Fiziksel bağımlılık olarak adlandırılan koruyucu bir dizi değişiklik ortaya çıktıktan sonra, kullanılan madde miktarını azaltma veya tamamen kesme çabası, yoksunluk belirtisi olarak bilinen bir dizi sorunun ortaya çıkmasına sebep olur.
Uyuşturucu maddeye karşı psikolojik bağımlılık gelişmeksizin fiziksel bağımlılığın gelişmesi imkansız gibidir. Bir maddenin fiziksel bağımlılık gelişebilecek şekilde bir maddeyi uzun süre ve yüksek dozlarda kullanması için psikolojik bağımlılık olmasını düşündürür. Aynı zamanda fiziksel bağımlılık geliştiğinde ise bağımlının kendini rahatsız eden belirtilerden kurtulması için tekrar madde kullanması gerektiğini keşfetmesi çok uzun sürmez. Bu maddenin tekrar kullanılmaya başlamasında psikolojik ve fiziksel baskıların olduğu anlamına gelir. Fiziksel ve psikolojik bir huzursuzluktan kurtulma da daha güçlü bir psikolojik bağımlılığı ortaya çıkartır.