1. Aşağıdaki kelime gruplarının sonuna uygun fiiller (iş bildiren kelimeler) yazalım.
Ø Akşam annemle sinemaya ……………
Ø Sigara sağlığa ……………………
Ø Çevrnizi temiz ……. doğayı ……………….
Ø Cengiz denizden balık …………………….
Ø Sınayda yine başarılı ………………………
Ø Kitap okumayı çok …………………………
Ø Arkadaşlarımla güzel vakit …………………
Ø Kardeşimle parkta ………………………….
Ø O ev bize dedemden ………………………
Ø Birkaç öğrenci onu ziyarete ………………..
2. Verilen metindeki iş bildiren kelimeleri (fiilleri) tespit edip aşağıdaki boşluğa yazalım.
Çok yorulmuştum o gün. Çünkü babamla balığa çıkmıştık. Sahilde bir çok balıkçı vardı. Herkes binbir umutla oltasını atmıştı boğazın masmavi sularına. Bir seyyar satıcı çekirdek satıyor diğeri çıtır çıtır simit. Bir an babama simit aldırmayı düşündüm. Ancak öğretmenimin sözleri çınladı kulağımda. “ Çocuklar açıkta satılan yiyecekler sağlığımızı bozar. “ demişti.
…………………………………………..
…………………………………………….
…………………………………………..
3. Aşağıdaki kelimelerden iş oluş ve hareket bildirenleri (fiilleri) daire içine alalım.
tencere susamış cadde dal
verdim gülmüş okudu aldı
radyo kira sever koş
sandalye soba konar etek
ekti ev ağladık yok
nar acıkmış kalmışlar ver
coştu yüzdü dalmış okul
4. Aşağıdaki fiillerde şahıs ekleri yazılmamış. Örnekteki gibi yazıp tamamlayalım.
Ø Seni çok sevdim. ( Ben)
Ø Bugün beni yine çok üz……………. ( Sen)
Ø Yazı yazmaktan çok yorul …………….( O)
Ø Geçen yaz dedemle meyve topla…. ( Biz)
Ø Gidince bizi unuttu …………............. ( Siz)
Ø Ahmet ve Canan çok güzel yüz…… (Onlar)
Ø Akşamları ailecek kitap okuyor. ……( Biz)
Ø Hangi okulda okuyor ……………. ( Sen)
Ø Hangi romanı okuyor ……….. ……..? ( Siz)
5. Aşağıdaki kelime gruplarını inceleyelim. Cümle olanların başına Öcümle olmayanların başınax işareti koyalım. Cümle olanların sonuna uygun noktalama işaretini yazalım.
¨ Bu akşam
¨ Yarın sınav var
¨ Gözlerim çok yoruldu
¨ Annen de sinemaya gelecek mi
¨ Nerelisin
¨ Okudum
¨ Daha dün gibi
6. Aşağıdaki cümlelerdeki fiillerin şahıslarını örnekteki gibi yazalım.
Bu gün bahçeye ağaç diktim. ------- Ben
Elbiseni diktin mi? ----- …………
Bu gün yine bir fidan dikti. ----- …………
Her bahar ağaç dikeriz. ----- …………
Her bahar ağaç dikersiniz. ----- …………
Her bahar ağaç dikerler. ----- …………
Salı günü çok yorulduk. ----- …………
Neden bu kadar yoruldunuz? ----- …………
6. Aşağıdaki cümlelerdeki fiillerin şahıslarını örnekteki gibi yazalım.
Ø Yazacak. ------ 3. Tekil şahıs
Ø Geliyor. ------- ………………………………..
Ø Baktım. ------- ………………………………..
Ø Alacak. ------- ………………………………..
Ø Örmüş. ------- ………………………………..
Ø Saydılar. ------- ………………………………
Ø Giderim. ------- ………………………………
Ø Oynarız. ------- ……………………………
Ø İzliyorum. ------- ……………………………
Ø Konuşacağız. ------- ………………………
Ø Döndü. ------- ………………………………..
Ø Geleceklermiş ------- ………………………
6. Aşağıdaki fiilleri örnekteki gibi olumsuz yapalım.
Olumlu hali Olumsuz hali
Oynayacağım. ----------- Oynamayacağım.
Aldım. ----------- …………………..
Ödedim. ----------- …………………..
Aldım. ----------- …………………..
Söyleyeceğim. ----------- …………………..
Okudum. ----------- …………………..
Koştular. ----------- ……………………
Dinlenecektik. ----------- …………………..
Sararmış. ----------- ………………….
“DE” EKİNİN YAZILIŞI
1. Ayrı yazılan “de” ler cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamı bozulmaz.
Örnek :
v Öğretmenim de tiyatroyu izledi.
Ø Öğretmenim tiyatroyu izledi.
v Ali de derse geç kaldı.
Ø Ali derse geç kaldı.
NOT: Ayrı yazılan “de” ler cümleye “bile dahi” anlamı katar. Ayrı yazılan de bağlaç olan “de” dir.
Örnek:
bile
dahi
Annem de şarkı söyleyecek. Ali de geldi.
2.Bitişik yazılan “-de” ler sözcüklere bulunma hali katar.
YoldaF Nerede? OkuldaFNerede ?
EvdeF Nerede? BurdaFNerede ?
Yukarıdaki kelimelere getirilen “ –de” ekleri ismin hal ekidir. İsmin “-de” durum (hal) ekleri olup kelimeye bitişik yazılır. Eğer bir özel ismin sonuna gelmişse gibi kesme işareti ile ayrılır.
İsmin –de durum eki
Örnek: Bu binanın benzeri Ankara’da da var.
6. Aşağıdaki cümlelerde boşlukları “de” ekleriyle örneklerdeki gibi uygun şekilde dolduralım.
v Kızım bahçede oynuyor. --Bitişik
v Sinemada mısır da yedik. -–Ayrı
v Seni bahçe …… gördüm.--……
v Gelirken Ali’yi …. getir.-- ……
v Bu sınavda başarılısın.-- ……
v Havandan ….. geçilmiyor.-- ……
v Bizim ev….. çalışma var.-- ……
v Oyun…. Oğuz ….. var.-- ……
v Oğuz ….. silgi var. -- ……….
v Sokak ….. oynama! -- ……….